Ludzki organizm jest wyjątkowo skomplikowany. Warto jednak dowiedzieć się o nim jak najwięcej, ponieważ cenna wiedza pozwoli poznać wiele zachodzących procesów. Na przykład kwas solny bierze udział w procesie trawienia i pełni niezwykle ważną rolę. Czym dokładnie jest kwas solny? Jakie jest jego najważniejsze zadanie? Kiedy pojawiają się problemy zdrowotne?
Kwas solny – inaczej kwas chlorowodorowy czy też HCl znajduje się w żołądku każdego zdrowego człowieka. Dziennie nasz organizm produkuje aż 1,5 litra tej substancji, czyli naprawdę dużo – a za jej produkcje odpowiedzialne są komórki śluzowe, okładzinowe oraz główne. Kwas solny jest silnie żrący – uważa się go za jeden z najsilniejszych kwasów nieorganicznych.
Kwas solny pełni w organizmie człowieka niezwykle ważną rolę. Uczestniczy przede wszystkim w procesie trawienia, podczas którego odpowiada między innymi za aktywację pepsyny, która z kolei prowadzi do koagulacji białka oraz aminokwasów. Kwas solny aktywnie stymuluje produkcję enzymów jelitowych – trawienie jest więc znacznie wydajniejsze.
Do jego innych zadań można zaliczyć również ochronę niektórych, cennych dla organizmu witamin – gdyby nie kwas solny, szybko straciłyby one swoje właściwości w środowisku alkalicznym. Oprócz tego dzięki kwasowi solnemu możliwe jest efektywne wchłanianie żelaza i wapnia. Substancja umożliwia również kontrolowanie i regulowanie otwierania oraz zamykania odźwiernika żołądka. Nie można pominąć też intensywnego działania antyseptycznego kwasu, dzięki czemu zabija i opóźnia on rozwój drobnoustrojów, które mogą przedostać się do wnętrza organizmu wraz ze spożywanym pokarmem.
Skoro kwas solny jest taki silny, to dlaczego nie uszkadza również ściany żołądka? Dzieje się tak, ponieważ organizm jest bardzo dobrze przygotowany i chroniony przed niszczącym działaniem substancji. Na ścianach żołądka znajduje się specjalny śluz, który zabezpiecza tkankę przed uszkodzeniem.
Zdarza się, że na skutek różnych czynników – najczęściej przez nadużywanie mocnych alkoholi i niesteroidowych leków przeciwzapalnych, niezdrowy styl życia, wysoki poziom stresu czy palenie papierosów – może dojść do uszkodzenia naturalnej bariery ochronnej żołądka. Skutkiem są najczęściej nadżerki i owrzodzenia, które koniecznie powinny być leczone przez doświadczonego specjalistę.
Niekiedy dochodzi do różnych anomalii związanych z kwasem solnym. W przypadku, gdy jest go za dużo, można mówić o nadkwasocie. Jej przyczyn może być wiele – od nieprawidłowej diety, aż po nadmierne spożywanie alkoholu. Do objawów nadkwasoty zalicza się przede wszystkim nudności, odbijanie się, wzdęcia i zgagę. W niektórych przypadkach dochodzi również do cofania się treści żołądkowej z powrotem do przełyku, czyli tak zwanego refluksu. Jak leczyć nadkwasotę? Dla wielu pacjentów skuteczna okaże się zmiana diety oraz wyeliminowanie niezdrowych nawyków, jak palenie papierosów czy spożywanie alkoholu.
Przeciwieństwo nadkwasoty, czyli niedokwasota również jest bardzo niebezpieczna dla zdrowia. Polega ona na wydzielaniu niewielkich ilości kwasu solnego, którego jest zbyt mało, by prawidłowo strawić spożyty posiłek. Konsekwencją niedokwasoty może być ograniczone wchłanianie wybranych witamin i składników mineralnych – szczególnie żelaza – który prowadzi do innych problemów, na przykład anemii. Zbyt mała ilość kwasu solnego często prowadzi do infekcji, zakażeń pasożytniczych oraz zaburzeń flory jelitowej. Leczenie niedokwasoty jest trudne i długotrwałe – polega przede wszystkim na pobudzeniu produkcji kwasu solnego oraz dopasowaniu odpowiedniej diety.
